Op de voorlaatste dag van het Tata Steel schaak toernooi kwam er hoog bezoek opdagen. Naast de vice-president en de president van de Fide (Wereld schaak bond), was ook Judith Polgar aanwezig. De beste vrouwelijke schaakster ooit. Maar dat was nog niet alles, want er was nog een belangrijke gast. Een echte schaaklegende. Helaas werd zijn aanwezigheid niet opgemerkt en werd hij ook niet in het zonnetje gezet. Daarom ging hij na een paar uurtjes maar naar het strand om even lekker uit te waaien. Want waaien doet het daar altijd, in Wijk aan Zee. Het station in Beverwijk is misschien wel het meest tochtige van heel het land. Na het strandbezoek werden er enkele broodjes frikadel naar binnen gewerkt en werd er nog een laatste blik op de borden geworpen. Giri stond niet zo goed en Carlsen ging wel winnen, dat zag hij natuurlijk direct. Onze schaaklegende vertrok daarna met een paar boeken onder de arm weer naar huis.
De laatste tijd is me een paar keer overkomen dat ik een partij verloor. Altijd lullig, iedereen die het wel eens is overkomen, zal het gevoel herkennen: katterig, teleurgesteld. De energie vloeit uit je weg. Weg ego, je voelt je klein. Je bent een nobody. Een looser. En je weet dat die ander tegenover je precies het tegenovergestelde gevoel heeft. Want ook dat heb ik wel eens meegemaakt. Je bent voldaan, voelt je sterk, je bent helemaal ‘zen’, alles is oké. Het is zogezegd een spiegelbeeldige gemoedstoestand. Hoe zwaarder de partij, hoe dieper dit gevoel. Voor de na-analyse heeft dit een grappig gevolg. Meestal volgt deze een vast patroon, zo heb ik ontdekt als ervaringsdeskundige. Het is de verliezer die eerst het hoogste woord heeft. Die weet altijd precies waar het mis is gegaan. ‘Als ik toen en toen dat en dat had gedaan, was het heel anders gelopen!’ Je ziet hem in deze fase van de analyse weer een klein beetje groeien. Sommige verliezers weten hun overwinnaar zelfs te vertellen hoe die nog veel sneller had kunnen winnen. Dit alles in een poging om iets van hun geknakte trots te redden. Ik ken ware kunstenaars op dit terrein. De winnaar zit in deze eerste fase van de wedstrijdanalyse rustig achterover geleund. Grootmoedig hoort hij aan wat zijn tegenstander daar ver weg aan de overkant van het bord, helemaal onderaan de apenrots, omhoog toetert. Ja ja, je hebt gelijk… misschien had ik daar en daar dat en dat wel kunnen doen. Hij is een en al meegaandheid, wetend dat de uitslag toch niet meer anders wordt. Hij weet dat de geschiedenis op zijn hand is. Maar gaandeweg verandert de rolverdeling. Dan zie je de winnaar ontwaken uit zijn roes. Hij gaat voorover leunen. Welwillend gaat hij op zijn beurt meedenken en mee analyseren. Je ziet de verliezer nu weer krimpen en achteruit deinzen. De winnaar heeft immers altijd gelijk. De ander heeft niks in te brengen – partij verloren dan kun je nog zo spitsvondig zijn maar je hebt even geen recht van spreken. Als de verliezer pech heeft, schakelt de winnaar vervolgens over op de doceer-toon. Gaat-ie wijsneuzerig uitleggen waar het mis ging, wat je had kunnen doen, hoe je die opening toch misschien anders aan had kunnen pakken. Alsof dat op dat moment interessant is. Het is zout in de wonde. Je hebt al verloren, dan wil je niet ook nog eens horen wat je allemaal niet goed hebt gedaan. In Bennekom heb ik dus vijf keer op rij verloren. Een olympische score. En vijf keer kreeg ik zo’n vernederend college. Daarom bij dezen een oproep aan alle winnaars: toon begrip voor je tegenstander, gun hem een kans op enig herstel van eigenwaarde en gun hem in ieder geval de lol van het hoogste woord tijdens de aftertalk!
Johan
Ik ga nooit meer naar Bennekom. Het spookt er. Is het de lucht? De grondsoort? Het feit dat je daar aan de natte westkant van de Veluwe zit en wij hier aan de droge oostkant? Speelt het geloof misschien een rol of zijn de mensen daar gewoon slimmer. Ik wil het niet eens weten, een ding weet ik wel: je verliest daar altijd. Zo ook vrijdagavond 28 december. Welkom op het oliebollentoernooi, las ik op de Osbo kalender en dacht: dat is leuk, daar wil ik bij zijn. Een rapid toernooi van 5 partijen met elk 15 minuten zonder bijtelling. Lekker vlot schaken zonder al te stresserig gedoe. Ik had tijd, het was gratis (!) en ik had nog een appeltje te schillen met de Bennekommers sinds onze afgang daar, eerder dit najaar met het Osbo achttal. Ik zeg ‘onze’, want ik was niet de enige Kameleonspeler die toen kansloos verloor. De herkenning van het gebouw was al niet echt een feest. Het was er even benauwd als destijds, alleen wel veel voller! Een zaal vol schakers, waaronder trouwens flink wat jeugd, dat ruik je. Al voor de eerste ronde van start ging, was de lucht om te snijden. Maar wel een levendige boel dus, dat Bennekomster oliebollentoernooi. Met goeie schakerds. Hele goeie zelfs, zoals ik al snel ontdekte. We speelden in pools op basis van sterkte. Met mijn 1650 punten ben ik al zwaar overgekwalificeerd. Maar nu bleek ik ingedeeld bij gasten van minimaal 100 punten meer. Het vervolg laat zich raden. De eerste partij – tegen de latere ongeslagen winnaar van de pool – was ik nog niet eens kansloos. Ik maakte hem heel slim een cruciale pion afhandig, maar wat ik niet en hij wel gezien had, was dat dat mij vier zetten later een stuk ging kosten. Ik zal jullie de details besparen. Ik werd vervolgens ingemaakt op zijn Engels, Frans, Siciliaans en weet ik wat voor nationaliteit.
Maar twee partijen werden echt gedenkwaardig en die wil ik mijn geachte mede Kameleonspelers niet onthouden: allebei speelde ik met zwart Siciliaans. In een van die partijen verraste mijn tegenstander me volkomen met een vleugelgambiet, na 1. e4-c5. 2 b4! … sloeg ik met 2….cxb4. Waarna hij doorging met 3. a3… Ik dacht hier tuin ik niet in, en bracht eerst mijn paard naar buiten, wat ik niet had moeten doen; 3… pc6. 4. axb4 – pxb4. En toen begon de ellende want de man joeg mijn paard het hele bord over met een snel ontwikkelende pionnenmacht en na zes zetten had ik wel een pion meer maar als enige ontwikkeling mijn rechter-paard helemaal op g6 terwijl hij het hele centrum met pionnen had gevuld. Hier kwam ik niet meer uit. Al binnen 15 zetten was alle lucht uit mn longen geknepen en moest ik opgeven. De andere partij ging eerst helemaal volgens de theorie, beetje raar verloop dat volgens internet de Svesnikov variant heet. Leuk strategisch (of was het nou juist tactisch?) spel. Tot zet 10 ging het goed en dacht ik wat leuk dit gaat precies volgens het boekje. Maar ergens deed ik toch iets niet goed. De witte dame kwam gevaarlijk in het spel. In mn achterhoofd klonk nog het verhaal van internet analist die zei dat het weliswaar wat gammel oogt met zwart maar dat je toch verrassend goed staat eigenlijk met het loperpaar, een open g-lijn, etc., en dat dat witte paard op d5 wel gevaarlijk is, maar niet onoverkomelijk. Maar in de praktijk gaf die knol wel mooi de doorslag, want – vraag me niet meer hoe het zo ver kwam – plotseling stond ik lang voor het eindspel in zicht was al finaal mat door een paard op f6! Zoiets. Kansloos.
Nu begrijp je waarom ik Bennekom voortaan voorbij rijd.
Johan
Hermann, John, Halbe en Joost: Houd deze namen in gedachten !! Deze kanjers begonnen het nieuwe schaakjaar " on a high ". Om met de laatste te beginnen. Joost redde op een natte, koude, winderige maandagavond de eer voor ons tweede team.In Lochem bleek al snel dat de thuisclub te sterk voor ons was. Fred Visschers begon zijn partij in een razend tempo. ( Waarschijnlijk had hij op weg naar de speelzaal "auf der Autobahn " het gaspedaal flink ingedrukt en moest nog even afkicken. ) Zijn aanval zag er gevaarlijk uit, maar zijn tegenstander haalde er met een sterke paardzet het gif uit. Fred verloor eerst de kwaliteit en een uurtje later ook de partij.Bij Kees op bord 3 en Fred Pronk op bord 4 was hetzelfde fenomeen waarneembaar. De opening was voldoende, maar beiden werden toen door hun opponent verrast. De tegenstander van Kees offerde de kwaliteit. Geen probleem, hij kreeg er maar liefst drie gevaarlijke pionnen voor terug. Fred werd verrast door een paardzet. Hij was toen gedwongen zijn Dame buiten het strijdgewoel te plaatsen en dat kwam hij niet meer te boven.Zelf speelde ik een spannende partij, waarin ik steeds het initiatief had. Op de 18e zet kon ik de uiteindelijk beslissende doorbraak forceren. ( Zie diagram )
Hermann ( winnaar groep 1 ) - John ( winnaar groep 2 ) - Halbe ( winnaar groep 3 ) waren succesvol op het prima bezochte Oliebollentoernooi.
Joost