Ik heb dat niet gezien!

Johan verloor van Joost Pöpping omdat zijn tijd opraakte. Zijn voordelige stelling was inmiddels ook al  verslechterd, misschien was het al verloren. Johan stond goed, hij had veel druk op de zwarte stelling, met name de achtergebleven e-pion was een zorgenkind voor Joost. Ook de zwarte a-pion was zwak, ja die was eigenlijk ten dode opgeschreven. En als die pion was gevallen, waren de witte b- en c-pion erg gevaarlijk geworden. Maar Johan probeerde Joost mat te zetten, althans dat was mijn indruk. Hij raakte onder de toenemende tijdsdruk steeds meer de draad kwijt met als gevolg uiteindelijk een nederlaag. Na afloop zei ik iets van:"Je had die a-pion moeten ophalen". En zijn antwoord staat boven dit verhaaltje. Je ziet het wel vaker, een bord vol stukken, maar wat te doen? Het vinden van een zinnig plan is voor spelers van ons nivo een moeilijke opgave, vaak wordt er dan maar op goed geluk wat geprobeerd. Lukt het niet, dan zien we wel weer verder. Maar er is een vrij simpele manier om wat meer grip op zo'n situatie te krijgen. Zoek eerst uit waarom de stelling niet meer in evenwicht is. Dat kan uiteraard een verschil in materiaal zijn, de een kan al wat kwijt zijn geraakt, op ons nivo geen uitzondering. Het verder afruilen van de stukken ligt dan vaak voor de hand. Maar bij materiaalgelijkheid moet je iets verder zoeken. In het geval van Johan was het zo dat hij een groot ruimtevoordeel had, zwart moest zijn zwakke pionnen verdedigen en was daardoor immobiel. Wanneer Johan dit had onderkend, had hij een eenvoudig plan kunnen bedenken: namelijk alle druk op de e- en daarna a-pion zetten. Vroeg of laat was die pion gevallen en dat had de partij kunnen beslissen. Heb je eenmaal een plan, hoef je vaak ook niet zoveel tijd meer te investeren in de zetten, die liggen dan wel voor de hand.